Houd je racefiets in topconditie

Rik de Bruin van Gek van Fietsen in Alphen aan den Rijn geeft enkele nuttige tips voor fietsers die niet meteen naar een fietsenzaak stappen voor onderhoud, maar het leuk vinden om zelf aan hun geliefde tweewieler te sleutelen. 

Zadel en stuur

Bij het onderhoud van een fiets ligt de focus uiteraard vooral op de draaiende delen. Maar kijken we van bovenaf naar beneden, dan komen we als eerste het zadel en de zadelpen tegen. “Maak het zadel even los of haal het eraf. Maak het goed schoon en draai alle bouten en moeren weer goed aan.

Zo heb je de minste kans dat het zadel gaat kraken. Ook handig is om alle boutjes even in te vetten.” Voor het stuur en de stuurpen geldt hetzelfde, zegt De Bruin. “Losmaken, schoonmaken en weer monteren met montagepasta. Met carbon heb je speciale carbonmontagepasta nodig voor extra grip op het carbonframe.”

Kabels en versnellingsapparaat

Vervolgens komen we bij de kabels. “De meeste kabels zijn tegenwoordig van hoge kwaliteit. Je hebt bij schijfremmen weinig onderhoud nodig. Dat hoeft eigenlijk pas als het hydraulische gedeelte gaat lekken. Soms worden staalkabels nog wel eens ververst tijdens een grote onderhoudsbeurt, maar steeds meer kabels zijn tegenwoordig rvs.” Wat betreft het versnellingsapparaat is uiteraard de juiste afstelling een belangrijk aspect. “We zien steeds meer elektronisch aangestuurde versnellingen, daar heb je dus vrijwel geen onderhoud aan nodig.”

Ketting, banden en remmen

De ketting moet goed gereinigd worden en vervolgens in de olie of wax gezet. “Met een waxlaag breng je een extra beschermlaag aan over de ketting, waardoor er minder vuil aan blijft hangen. De eerste keer is dat redelijk wat werk, maar uiteindelijk profiteer je er wel van.”

Wat in het voorjaar ook zeker moet gebeuren is controle van de banden en remblokken. “Let op het slijtageproces. Bij schijfremmen is het handig om de schijven een keer goed schoon te maken en ze goed te ontvetten. Door het rijden en spetteren komt er toch aardig wat troep op, waardoor de kans op een piepgeluid ontstaat.

Bij velgremmen kun je zien wanneer ze aan vervanging toe zijn door te letten op de groeven in de blokjes. Zodra die minder zichtbaar zijn, is het tijd voor een nieuwe set. Of als je blokjes hebt met een metalen huls eromheen is het helemaal duidelijk: als het metaal op je velg komt, ben je te laat en komen er groeven in je velg.” 

Spaken en banden

De wielen behoeven aandacht in de vorm van een controle van de spakenspanning en bandenspanning. “Bij een racefiets staat meestal op de zijkant hoeveel bar erin moet. Dat varieert in het algemeen van 8 bar achter en ongeveer 7 voor, afhankelijk van het gewicht van de berijder. Sommige banden mag je iets harder oppompen maar dat ligt aan wat je zelf wilt, de ondergrond en aan de weersomstandigheden. Bij glad weer wil je meer grip, dus dan is een hele harde band niet zo handig.

Wij raden aan om tenminste iedere twee weken de spanning te controleren. En na iedere tocht even te checken of er bijvoorbeeld steentjes of andere vuiligheid in de groeven zitten. Als je tubeless rijdt is het verstandig om ieder half jaar de vloeistof in de banden te vervangen. Dat kan gemakkelijk zelf.”

Tandwielen

Bij de tandwielen is het belangrijk dat je ze goed schoonmaakt. Smeren hoeft niet, want de ketting is al gesmeerd. “Let vooral op de slijtage van de tandwielen en ketting. Als tandwieltjes scherp worden, zijn ze versleten. Ook bij de derailleurs. Goed naar de karteltjes kijken, de lagers smeren en de derailleur goed schoonmaken, want die vangen veel vuil op.”

Welk gereedschap?

Wat voor gereedschap heb je minimaal nodig om je fiets zelf te onderhouden? “Als je een ketting goed schoon wilt maken en demonteren heb je vaak een pons nodig. Voor het nastellen van boutjes en moertjes moet je een imbus of torx in huis hebben. Een spakenspanner is ook handig, net als een meter voor de bandenspanning.

Maar voor het hele onderhoud van de fiets geldt eigenlijk dat als je niet technisch onderlegd bent, je beter naar de fietsenzaak kunt gaan met een goede werkplaats. Als je niet weet wat je doet, kunnen er echt ongelukken gebeuren.” 

Tips in het kort

•    Reinig/smeer de ketting
•    Ketting /tandwielen versleten?
•    Maak de derailleur goed schoon en stel deze af
•    Controleer remmen/remblokjes/ versnellingsapparaat
•    Geen losse bouten/ moeren?
•    Alle spaken recht en vast?
•    Breng banden goed op spanning