Mountainbikeroutes: de aanhouder wint

Verenigingen moeten zich aan allerlei wet- en regelgeving houden als ze een route willen aanleggen of aanpassen. Bijvoorbeeld omdat routes door kwetsbare natuurgebieden lopen waar zeldzame dieren zich net als de fietsers thuis voelen. Dat kan voor jarenlange trajecten zorgen waarbij het geduld van de verenigingen die een route willen aanpassen flink op de proef wordt gesteld.

Het overkwam Erik Boschman van MTB-Noordwest met de beroemde route in en rond de duinen van Schoorl in Noord-Holland. En ook Pieter Bosma van FietsZe Race- en MTB-club uit het Drentse Vledder kreeg met procedures te maken. We vroegen hen hoe zij het voor elkaar gekregen hebben om hun routes voor elkaar te boksen.

Waar zijn jullie als vereniging tegenaan gelopen? En hoe hebben jullie de juridische strijd gewonnen?
Erik: “Staatsbosbeheer wilde de route in Schoorl verplaatsen na de grote bosbranden in 2010. Samen met Staatsbosbeheer hebben we een plan gemaakt. Met oog voor natuur en overige recreanten. Een kleine natuurstichting was het niet eens met de plannen. Na vele uren in het veld, natuuronderzoeken, rechtszaken en bezoeken aan de Raad van State bleek dat we voldeden aan de eisen van de Natuurbeschermingswet. De bezwaren werden ongegrond verklaard.”

Pieter: “In Vledder hebben vooral de omwonenden het proces jarenlang vertraagd. In december 2020 kregen we de omgevingsvergunning. Negen maanden werk en twintig kilometer MTB-route verder, maakten omwonenden bezwaar. Ze vonden dat ze overvallen waren door het nieuws over de MTB-route. Uiteindelijk zijn we bij de Raad van State terechtgekomen. Die heeft nu beslist dat het bezwaar te laat is ingediend en heeft het niet ontvankelijk verklaard.”



“Over een paar weken hopen we de laatste hobbel te nemen en de natuurvergunning te ontvangen. Dat omwonenden een proces zo kunnen vertragen, heeft ons wel gefrustreerd. Zeker omdat de natuur er volgens ons juist op vooruit gaat. Door de aanleg van de nieuwe route krijgt de natuur meer rust. In het gebied ligt nu meer dan 90 kilometer aan paden waar gefietst mag worden. Straks met de nieuwe route is dat nog maar 37 kilometer.’

Het zijn processen van jaren. Nooit moedeloos geworden?
Pieter: “Natuurlijk zijn wij ook wel eens moedeloos geworden. Je hebt een doel voor ogen, dat wil je bereiken. We hadden alles voor elkaar, projectplan, financiering en dachten te kunnen beginnen. We hebben alle hagedissen wel in kaart gebracht. Vervolgens kom je in een rollercoaster terecht van allerlei mensen die jouw plannen willen dwarsbomen. We zijn inmiddels vijf rechtszaken en heel veel geld verder. Dan is het zaak om rustig te blijven, maar ik heb verschillende nachten wakker gelegen en ik niet alleen.”

"De meeste leden staan vierkant achter ons en dat geeft energie om door te blijven gaan"

Is er vanuit de vereniging weleens gezegd dat er beter tijd en energie in andere dingen gestoken kon worden?
Pieter: “We zijn in 2018 opgericht en hebben 150 leden. Gravel, MTB en race. Vooral de leden die alleen op de weg fietsen, waren weleens kritisch. Het ging bij vergaderingen wel veel over de MTB-route. Toch heeft nooit iemand gezegd dat we ermee moesten stoppen. Toen we met het project begonnen, hadden we ook binnen een paar weken de benodigde financiën binnen. In totaal is er 180.000 euro binnengehaald. Geld en enthousiasme van de leden is nooit het probleem geweest. De meeste leden staan vierkant achter ons en dat geeft energie om door te blijven gaan.”

Hoe groot is de voldoening nu?
Erik: “Ach, een bevriende jurist zei ons ooit; 'zolang de beheerder, gemeente en provincie achter het plan staan, gaat het er komen. Maar je zult wel een lange adem nodig hebben’. Dat bleek: elf jaar juridische procedures… En natuurlijk is het vet als je de vele positieve reacties nu hoort en leest. De voldoening zat hem niet alleen in het winnen van de rechtszaak. Je doet dit als vrijwilligers om een mooie route te realiseren, het veldwerk geeft voldoening. Bezig zijn in de natuur, met oog voor de natuur en met enthousiaste mensen iets realiseren waar iedereen gratis van kan genieten.”



Pieter: “Van echte voldoening is bij ons nog geen sprake natuurlijk. We moeten nog verder, de schop moet weer de grond in. Maar goed, de natuurvergunning is aangevraagd, daar is het nog op wachten. We hopen in augustus het bouwen van de route te vervolgen. Maar de uitspraak van de Raad van State is voor ons erg belangrijk en zorgt na jarenlang procederen voor veel voldoening.”

"Zorg dat je je als trailcrew zo snel mogelijk laat omringen door vakmensen"

Wat kunnen andere clubs en trailcrews van jullie leren?
Pieter: “Zorg dat je je zo snel mogelijk laat omringen door vakmensen. In ons geval kregen wij hulp van een lid van onze club die jurist is. Hij kan zetten vooruitdenken dat is heel belangrijk. Ik durf te beweren dat wij het zonder niet hadden gered. Probeer in ieder geval in gesprek te komen en te blijven met alle betrokkenen. Verharding leidt alleen maar tot nog meer rechtszaken. Het is heel jammer dat we vanaf de start van het project niet normaal met de tegenstanders hebben kunnen praten. Dat hebben wij wel steeds geprobeerd, maar twee partijen moeten dat wel willen.”

Erik: “Zorg dat je een serieuze gesprekspartner bent voor de overheden. Neem contact op met de NTFU, dan sta je sterker. Ze hebben veel kennis op dit specifieke gebied. Doe je huiswerk goed, trek samen op, communiceer open, check alle officiële papieren driedubbel, neem geen shortcuts, doe je huiswerk goed. Al die moeite kan zich later dubbel en dwars terugbetalen. Mocht het tot een rechtszaak komen, zorg dan dat je specialistische juridische bijstand inwint. Blijf ook met respect communiceren met en over de eventuele tegenstanders. Je moet zo’n proces bijna bedrijfsmatig invliegen en zorgen dat je de juiste vrijwilligers inzet voor de juiste taken.”

Welke dromen hebben jullie nog voor Schoorl en Vledder?
Erik: “We dromen van een route waarbij iedereen lekker van- en vooral óp de route geniet. In harmonie met de natuur en de overige recreanten.” Pieter: “We willen graag onze gehele MTB-route afmaken, zoals wij die voor ogen hadden. In onze plannen zit ook een gedeelte voor mensen met een beperking. Dit gedeelte moet er komen, vind ik. Dat deel van de trail wordt iets breder dan een normale trail en zo toegankelijk voor driewielers. Tevens zal dit onze familie-trail worden.”

---

Expertise van de NTFU

Binnen de NTFU is Troy Corsen verantwoordelijk voor de belangenbehartiging van MTB en gravel. Het stemgeluid van fietsers wordt op een positieve manier vertaald naar organisaties (bijvoorbeeld gemeentes) die om fietsers heen bewegen. De NTFU probeert samen met deze organisaties regels omtrent MTB/gravel te verankeren in beleid.

Troy: “Verenigingen en clubs die een route willen aanleggen of aanpassen, raden wij aan om onze website te raadplegen. Bij de MTB-route Vledder hebben we het initiatief voor crowdfunding uitgedragen en ondersteund. Sinds kort kunnen we ook een jurist naar voren schuiven als juridische kennis binnen de clubs niet aanwezig is. We hebben als belangenbehartigers ook een expertgroep in het leven geroepen. In deze groep van experts, waarin onder andere Erik Boschman van MTB-Noordwest vertegenwoordigd is, wordt veel kennis uitgewisseld. Onze leden hebben daar voordeel bij. Tot slot adviseren wij altijd een goede dialoog aan te gaan met tegenpartijen, bij voorkeur zonder rechtszaak.”

Kijk op ntfu.nl/kenniscentrum voor informatie over het aanleggen van routes, financiering, wet- en regelgeving [QR code]

---

_{Tekst:  Gerrit Vermeulen
Beeld: André Deunhouwer}