Wat is dikke lucht? En heb je er als fietser écht last van?

Meteen een spoiler alert: ‘dikke lucht’ bestaat echt. Als de temperatuur daalt, worden luchtmoleculen trager en kruipen ze dichter tegen elkaar aan. Alsof ze elkaar warm willen houden. Dit betekent dat er bij koud weer meer moleculen in een kubieke meter lucht zitten dan bij warm weer. Het resultaat? Meer weerstand (tot wel 10-15%) en dus moet je harder trappen voor dezelfde snelheid. Echt waar.

Waarom hebben fietsers last van dikke lucht?

Stel je voor dat je in een zwembad vol stroop probeert te zwemmen. Dat is een beetje hoe fietsen in de herfst en wintermaanden voor veel wielrenners voelt. Ok, een beetje overdreven, maar hogere luchtdichtheid (niet te verwarren met luchtdruk) zorgt er wel degelijk voor dat je in de koudste periode van het jaar (november-maart) al snel 1 tot 2 kilometer per uur langzamer fietst dan in de zomer. 

Spelen andere factoren ook een rol?

Jazeker. Naast trage lucht zijn er in het koude jaargetijde ook andere spelbrekers die je het gevoel geven tegen een onzichtbare muur aan te fietsen.

Kleding: in de herfst en winter draag je vaak dikkere kleding om warm te blijven. Door deze extra laagjes heb je (iets) meer luchtweerstand. Helemaal als je een flapperende windstopper of regenjasje aan hebt.

Natte en gladde wegen: een glibberig wegdek (takken, bladeren, modder, sneeuw) zorgt ervoor dat je net een tandje minder hard rijdt, vaak zonder dat je het zelf doorhebt. Voor betere grip rijden veel wielrenners in deze periode ook met minder lucht in de banden, waardoor het tempo nog verder zakt.

Minder energie: je lichaam moet tijdens koude omstandigheden hard werken om warm te blijven. Dit kost extra energie waardoor je sneller door je reserves heen bent. Ook zorgt de kou ervoor dat je bloedvaten zich vernauwen waardoor je spieren minder brandstof en zuurstof krijgen.

Wind: volgens het KNMI waait het in de herfst en winter vaker en harder dan in het voorjaar/zomer. Met name in de maanden december en januari zetten de windgoden hun beste beentje voor. 

Winterdip: slechte(re) weersomstandigheden en korte dagen zorgen ervoor dat je (waarschijnlijk) minder vaak een rondje trapt. Hierdoor ben je minder in vorm dan in de zomer. Niet zo raar dus dat je geen Kommetje op Strava pakt.
 

Tips om de snelheid er in te houden

Wil je de vaart er de komende maanden toch een beetje inhouden? Doe dan je voordeel met deze 6 tips.

1. Draag strakke kleding: trek nauwsluitende fietskleding aan. Met name in de wind wapperende jasjes werken als een soort remparachute.

2. Bandenspanning: check regelmatig je bandenspanning en pas deze aan op de weersomstandigheden. Als het koud weer is, maar de wegen brandschoon zijn, dan hoef je geen lucht uit je banden te laten lopen voor meer grip.

3. Warming-up: een goede warming-up om je spieren op temperatuur te brengen kan geen kwaad. Dit doe je door niet als een dolle uit de startblokken te schieten, maar door rustig te beginnen (met een net iets hogere trapfrequentie dan je normaal gesproken zou doen).

4. Trainingsschema: pas je trainingsschema aan de kortere dagen en koudere temperaturen aan. De slimme trainingsapp JOIN is hiervoor ideaal. Is het echt beestenweer? Blijf dan lekker binnen en leef je uit in de virtuele werelden van BKOOL.

5. Eten en drinken: vergeet ook bij koud weer niet om goed (en regelmatig) te eten en te drinken. Je hebt misschien minder dorst en honger dan in de zomer, maar je lichaam heeft voldoende brandstof nodig.

6. Routekeuze: kies routes die beschut zijn en vermijd zoveel mogelijk vieze/glibberige wegen. Zo heb je in het bos minder last van de wind en zijn de wegen in de polder vaak snel opgedroogd.
 

Conclusie: maak je niet dik

Samenvattend: de dichtheid van lucht neemt grofweg af met de temperatuur. Warme lucht betekent lichte lucht, koude lucht betekent zware of 'dikke' lucht. Dus, als je de volgende keer een rondje fietst en het gevoel hebt dat je door stroop trapt, dan kun je trage luchtmoleculen gewoon de schuld geven.

Maar waarom zou je jezelf in deze tijd van het jaar het snot voor de ogen trappen? Accepteer gewoon dat je de komende maanden geen snelheidsrecords gaat verbreken. Doe rustig(er) aan en geniet van de omgeving. Dan is er volgens ons geen vuiltje aan de lucht.

_{foto's: Jantjeerd ten Hoeve, Ard Krikke, Bioracer}