Veelzijdig Flevoland

Wolkenpartijen hangen als reusachtige suikerspinnen in de lucht. We slingeren tussen moerassen met sissend riet en waterpartijen die het zonlicht als een spiegel weerkaatsen. De tegenwind lijkt door de beschutting van het groen geen vat op ons te krijgen. Tom Sloetjes van Toerclub Flevoland wijst naar het grasland: “Kijk, daar grazen de konikpaarden.”

Veelzijdige provincie

Bij fietsen in Flevoland denk je misschien aan dijken, polders en windmolens. Maar de jongste provincie van Nederland heeft veel meer te bieden, zo blijkt al aan het begin van de route Met Grote Trappen door de Oostvaardersplassen die we hebben gedownload. De route is 95 km lang, een prima afstand voor in de winter. Al is deze het mooist in het voorjaar en de zomer. Bijzonder aan het profiel: het grootste deel ligt op vier tot zes meter onder zeeniveau.

"Je kunt hier bijna de hele dag fietsen zonder een verkeerslicht tegen te komen”

Het parcours is uitgetekend door Toerclub Flevoland-lid Wil Dennissen. Doel: de veelzijdigheid van de provincie laten zien. “Je zult verrast zijn door de hoeveelheid bossen, moerassen en vergezichten. De ruimte is bovendien ongekend. Je kunt hier bijna de hele dag fietsen zonder een verkeerslicht tegen te komen”, zei de routebouwer voor onze komst over de telefoon.

De route loopt vanuit Lelystad langs de Oostvaardersplassen, het bekende natuurgebied met zijn grote grazers. Ten oosten van Almere volgen het nieuwe natuurgebied de Grote Trap en het Horsterwold, één van de grootste aaneengesloten loofbossen van Nederland. Dan volgt een fase over de Knardijk, in de jaren ’50 aangelegd voor het droogleggen van de polders. De laatste kilometers zijn weer beschut, door de bossen van het Hollandse Hout.

Via een karrenspoor

‘Het snelverkeer raast voorbij, de voetgangers steken over, het water stroomt onderdoor, de pomp regelt de stromen’. Dit gedicht lezen we op de muur van Gemaal Wortman als we Lelystad uitfietsen. Het gemaal is gelegen in het oudste stukje van de Flevopolder. Het naastgelegen eiland ‘Perceel P’ vormde het beginpunt van de omdijking in 1950. De arbeiders die op het eiland woonden, leefden de eerste jaren geïsoleerd. Voor de boodschappen moesten ze met de boot naar Harderwijk.

Na het voltooien van de Knardijk in 1956 konden ze het ‘oude land’ via een karrenspoor bereiken. De Flevopolder is in twee fases drooggelegd. In 1957 werd de polder Oostelijk Flevoland, met hulp van Gemaal Wortman, voltooid. Het aangrenzende Zuidelijk Flevoland volgde in 1968. Het grootste kunstmatige eiland ter wereld was daarmee werkelijkheid.

Kop over kop

Tom Sloetjes die vandaag met ons meefietst, is als geboren en getogen Lelystedeling trots op zijn provincie. “Je hebt hier nog echt de ruimte, maar het is allang niet meer leeg. De steden worden langzaam volwassen en de bossen worden echt bossen. Nee, ik wil hier niet meer weg”, zegt hij terwijl we langs het Markermeer fietsen. 

Het is een frisse herfstochtend, de zon kruipt richting de wolken. Volgens de voorspellingen zullen we het niet droog houden vandaag. We draaien de Knardijk op met zijn karakteristieke klinkers. Het is moeilijk voor te stellen dat deze dijk vroeger de enige verbinding met het oude land was.

"Het is moeilijk voor te stellen dat deze dijk vroeger de enige verbinding met het oude land was"

Dan dalen we af naar de Oostvaardersplassen. Het gladde asfalt van de Praamweg kronkelt dwars door het moerasland met zijn waterpartijen. Dit is een heerlijke weg om kop over kop te rijden. We stoppen bij de Grote Praambult voor een panoramisch uitzicht over het natuurgebied achter de spoorlijn Almere-Lelystad. De graslanden, rietvlaktes en bossen reiken tot aan de horizon, met als blikvanger een kudde van honderden konikpaarden. “En dan te bedenken dat dit natuurgebied ooit als industrieterrein bedoeld was!”, zegt Tom.

Skyline van Amsterdam

Trappend over het fietspad door het Oostvaardersbos zien we een zwerm zwanen opstijgen en horen het sissen van riet. Een regenbui maakt zijn opwachting aan de zwarte hemel. We fietsen al bijna dertig kilometer tegen de wind in, maar hebben behoorlijk beschut gereden. Goed werk van de routebouwer!

Op de dijk langs het Markermeer moeten we er dan toch aan geloven. De westenwind beukt op kop en blaast de regen onze kant op. De witte bootjes op het water contrasteren met de zwarte hemel. Aan de horizon stekt de skyline van Amsterdam zich uit. Een typisch Hollands plaatje.

We worden verlost van de regen tijdens de koffiestop bij Kip & Ei restaurant Dubbel-Op in Almere. Zoals de naam al verklapt, draait het in dit restaurant om onze kakelende vrienden. Dat merk je aan het interieur en de menukaart. De goudgele pannenkoeken en het kakelverse kasteelbrood smaken heerlijk. Als de regenbui is overgetrokken, gaan we er met volle moed weer tegenaan.

Dit nieuwe land

We fietsen een stukje over de Vogelweg die twintig kilometer kaarsrecht richting Dronten loopt. We hebben uitzicht op eindeloze weilanden die zijn beplant met talloze windmolens. Dit is Flevoland zoals we het kennen.

Maar dan worden we weer verrast als we een fietspad opdraaien dat licht glooiend tussen weilanden met hereford-koeien kronkelt. Het gaat om de acht kilometer lange route De Grote Trap, over een nieuwe natuurstrook tussen Almere en Zeewolde. “Het was ooit de bedoeling dat hier een brede autoweg zou komen, maar de plannen zijn veranderd en vorig jaar is dit fietspad geopend”, zegt Tom. Zo blijkt nog eens: dit nieuwe land is nog lang niet af.

Even later rijden we beschut tussen de populieren, varens, slingerplanten in het Horsterwold, met 3700 hectare één van de grootste aaneengesloten loofbossen van Nederland. Dan draaien we richting de inktzwarte lucht en witte windmolens voor een fase door de polders. Kiekendieven cirkelen door de lucht. De roofvogels, ook afgebeeld op het clubtenue van Toerclub Flevoland, zijn het symbool van de provincie. 

Rust en ruimte

Via de Knardijk zetten we koers richting Lelystad. Tom waarschuwt: “We krijgen nu tien kilometer wind tegen. Jullie gaan kennismaken met de Flevolandse ‘Muur van Woei’.” We gaan onderin de beugels tussen de grazende schapen en de windmolens die met hun koppen naar de wind wijzen. Een felle bui schampt ons terwijl we de polder kop over kop doorkruisen. 
Eenmaal in het Hollandse Hout belanden we weer op een bosrijk fietspad. We wijken even af van de route, omdat Tom een waterpartij wil laten zien. Het lijkt alsof de slenk er altijd al heeft gelegen, maar schijn bedriegt. “Een paar jaar geleden was dit nog bos. Bijzonder, hè?”, zegt Tom.

"Jullie gaan kennismaken met de Flevolandse ‘Muur van Woei”

Als we Lelystad weer in fietsen, begrijpen we waarom Tom zo trots is op zijn (fiets)provincie. We zijn verrast door de variatie en rust van dit nieuwe land. Waar fietspaden in veel andere delen van Nederland vaak overvol zijn, konden we hier de hele dag prima doorfietsen. Dat is ook zo op mooie dagen, verzekert Tom ons. Ook opvallend: we werden door vrijwel alle wandelaars en fietsers vriendelijk begroet. Zou het de nieuwe Flevolandse volksaard zijn? Hoe dan ook: ons beeld van de provincie is voorgoed bijgesteld.