De kracht van rust

Natuurlijk zal een toename van de fietsarbeid in de meeste gevallen zorgen voor een toename van het uithoudingsvermogen. Maar het menselijk lichaam kent ook zijn grenzen. Een teveel aan training zal de conditie doen afnemen en op lange termijn zelfs tot andere klachten kunnen lijden. Rust is net zo belangrijk voor het lijf als inspanning, en het risico van die mooie lange dagen is dat het juist daaraan gaat ontberen. 

Belang van rust

Om het belang van rust goed te begrijpen, moeten we iets weten van trainingsleer. Wanneer we het lijf blootstellen aan een training, in dit geval een fietsrit, zal de belastbaarheid van ons lichaam tijdelijk afnemen. We putten een deel van onze energievoorraad uit, we brengen (normale) microschade toe aan ons spierweefsel. In feite brengen we onze fysieke toestand naar een niveau dat lager is dan dat van voor de training. Dit proces heet overload.

Supercompensatie

Echter, dan volgt het herstel. Energievoorraden worden aangevuld, schade wordt hersteld. Bij voldoende tijd recupereert het lichaam zelfs tot een niveau dat hoger is dan voor aanvang van die eerste fietsrit. Dit wordt supercompensatie genoemd. Een prachtig woord, en een prachtig fenomeen.

Supercompensatie maakt dat we onszelf door training lichamelijk naar een hoger plan kunnen tillen. Doe je na die periode van supercompensatie niets, dan past het lichaam zich uiteindelijk weer aan het oude niveau aan (in de trainingsleer bekend als reversibiliteit). 

Pas op voor overtraining

Geef je echter op de piek van de supercompensatie een nieuwe trainingsprikkel, dan ga je progressie boeken. Gun je het herstel daarentegen niet voldoende tijd, en geef je te snel weer een inspanningsprikkel, dan zal je niet vooruitgaan, of soms zelfs achteruitgaan. In dit laatste geval geef je het lijf alweer een prikkel voordat het herstel het oude aanvangsniveau heeft bereikt. Gebeurt dit laatste stelselmatig, raak je overtraind.

Overtraining is een complex syndroom dat kan leiden tot een breed scala aan symptomen als vermoeidheid, slaapproblemen, lusteloosheid en prikkelbaarheid. Vanzelfsprekend dient dit te worden vermeden. 

Hersteltijd voor iedereen anders

Hoewel jouw hersteltijd sterk individueel is bepaald – onder meer de mate van iemands getraindheid is van belang –, heeft het lichaam na een lange duurtraining ongeveer 48 uur hersteltijd nodig. Dit betekent niet per se dat je nooit twee duurritten op achtereenvolgende dagen mag doen, maar het geeft wel aan dat je het lichaam na een flinke fietstweedaagse een behoorlijke overload geeft. Daar hoort een passende rust bij. 

"Rust hoeft niet altijd niets doen te betekenen"

Aanpassingen op het gebied van intensiteit en duur kunnen het lichaam ook relatieve rust verschaffen, zeker bij de wat meer geoefende fietsers. Een uurtje fietsen op een lage hartslag kan op een hersteldag een goede optie zijn.

Luister altijd goed naar je eigen lichaam. Een gezond functionerend lijf geeft gelukkig goede informatie over de eigen belastbaarheid. Leer de signalen kennen en negeer ze niet. Voel je jezelf moe of heb je spierpijn, laat je dan niet overhalen toch mee te gaan op een lange tocht, ook al lijkt het nog zo gezellig, ook al is de dag zo mooi. 

Gezonde voeding belangrijk

Supercompensatie kan alleen plaatsvinden als ook aan een aantal randvoorwaarden wordt voldaan. Rust alleen is in die zin niet genoeg. Tijdens een duurrit verbrandt het lichaam veel calorieën; voldoende en gezonde voeding zijn belangrijk om de energievoorraden weer op peil te krijgen. Verder verliest het lijf veel vocht, zeker bij warmer weer, dus ook voldoende vochtinname is belangrijk. 

Geniet vooral van het fietsen, omarm soms de rust, en beleef zo een prachtige zomer!