Column Bram Tankink: de fiets als meditatiemachine
"Je moet iets haten om het lief te hebben"
Met een bronzen en vier gouden medailles op zak in verschillende disciplines – triatlon, tijdrit, wegwedstrijd – op de paralympische spelen van 2012, 2016 én 2020 is er geen twijfel over mogelijk dat Jetze Plat een eindbaas is op de fiets.
Toch was ik licht verrast toen ik op zijn Instagram-pagina een foto van een mountainbike trail zag. Dus ook daar is hij te vinden! Ik besluit hem een bericht te sturen. Een paar weken later al staan we onderaan de Amerongse berg. Tijd voor ‘Trails’ en ‘Talks’ met deze topatleet!
Al in ons app-contact merk ik dat ik te maken heb een gedreven persoon. Omdat ik niet zeker weet welke mogelijkheden of beperkingen zijn fiets heeft, vraag ik hem of hij een voorkeur voor een specifieke trail heeft. Hij laat weten dat het hem niet uitmaakt. Als ik voorstel om de MTB-route van Noordwijk te rijden, antwoordt hij: “Het mag wel wat uitdagender”.
Het rondje van Amerongen heeft hij nog niet eerder gereden, dus besluiten we om daar af te spreken. De route heeft behoorlijk wat hoogtemeters, een paar technische stukken en relatief veel wortels. Ik ben heel benieuwd hoe Jetze dit aanpakt. Hij heeft er in ieder geval zin in!
Jetze is geboren met een verkort linker bovenbeen en hij mist daarbij zijn kniebanden. Rechts zit zijn onderbeen aan zijn romp vast. Daar heeft hij een prothese voor. Doordat hij wel rompstabiliteit heeft en zijn benen op de grond neer kan zetten, kan hij fietsen op twee wielen. De fiets die Jetze in Amerongen bij zich heeft, is een Canadees prototype dat hij zelf geüpgrade heeft.
"Sturen, ‘trappen’ en remmen doet de paralympisch kampioen met zijn armen"
Het gevaarte heeft een stevig stalen frame. Dit is nodig, omdat er veel gewicht op een relatief klein vlak steunt. Sturen, ‘trappen’ en remmen doet de paralympisch kampioen met zijn armen. Zijn beide benen kan hij op een haak leggen die aan het voorwiel zit. Naast een zadel heeft hij ook een rugsteun. De fiets is voorwiel aangedreven. De vering ontbreekt en ‘dat voel je wel na het rijden van zo’n trail’, aldus Jetze.
We rijden rustig naar de route en ik besluit eerst eens te volgen. Ik ben erg benieuwd naar Jetze’s snelheid en behendigheid op dit soort trails. Op een recht stuk asfalt is hij sneller dan ik, maar hoe gaat het in het terrein?
De eerste rollers en kombochten zijn geweest en we beginnen aan een klim. Zijn tempo is constant en ik kan hem prima bijhouden. Toch besef ik me dat hij dit alleen met zijn bovenlichaam doet en ik mijn hele lichaam kan gebruiken. Naarmate we meer afdalingen hebben gedaan, gaat het tempo omhoog. Nergens gaat de rem erop en om bij te blijven moet ik soms extra aanzetten.
"Angst om te vallen of botsen lijkt hij niet te hebben"
In de bochten zie ik dat hij goed gebruik kan maken van zijn houding; hij lijkt zelfs een beetje te hangen. Angst om te vallen of botsen lijkt hij niet te hebben. Hoewel Jetze de route niet kent, rijdt hij het rondje alsof het zijn ‘home trail’ is. Tijdens een break geeft hij aan dat hij de afdalingen niet ‘volle bak’ neemt. “Alleen tijdens wedstrijden zoek ik de risico’s wel eens op.”
Op technische klimmetjes met veel wortels merk ik dat het soms lastig voor hem is. Het voorwiel mist dan net wat grip en slipt weg. Maar omdat de snelheid tijdens het klimmen laag is, kan Jetze makkelijk zijn benen op de grond zetten en zijn balans weer vinden. Na een paar tellen zitten we alweer in de versnelling.
Tijdens een pittige klim met meerdere grote boomwortels kiest hij de perfect lijn en komt hij met gemak boven. Erg netjes, want ik zie hier ook mensen afstappen die rijden op gewone mountainbikes.
Het ‘gemak’ waarmee Jetze hindernissen overwint is bedrieglijk. Als topsporter traint hij gemiddeld tussen de vijftien en twintig uur per week. Verdeeld over zes dagen. Op een rustdag doet hij vrijwel niets met fietsen. Alhoewel… die fiets moet na intensief gebruik natuurlijk ook wel wat liefde krijgen.
Mountainbikewedstrijden voor paralympische sporters zijn er helaas niet. Daarom blijven ritten als deze voor Jetze beperkt tot welkome trainingsuitstapjes. Toch gaat ook in het buitenland, als hij op hoogtestage is, de mountainbike mee. En dan pakt-ie regelmatig een downhill parcours mee.
Zoals mij na onze rit al duidelijk was geworden: dit trainingsbeest gaat een uitdaging niet uit de weg. Alleen als de trails echt te ruig worden of er stukken ‘hike a bike’ in zitten, wordt het te lastig.
Jetze wil op de Paralympische Spelen van 2024 in Parijs nog een keer te knallen. De ambitie om daarna iets met de sport te blijven doen is er ook. Ook vertelt hij dat zijn technische studie-achtergrond carrièremogelijkheden biedt, zoals het maken of verbeteren van hulpmiddelen voor mensen.
Wat Jetze ook gaat doen, ik weet zeker dat het hem gaat lukken. Want als ik één ding heb gezien: opgeven staat niet in zijn woordenboek.
Check de site van Jetze als je meer over deze krachtpatser wilt weten. Heb je zelf een beperking en wil je sporten? Neem dan eens een kijkje op www.unieksporten.nl.
Tekst & foto's: André Deunhouwer
Redactie Fietssport
"Je moet iets haten om het lief te hebben"
Hoofdredacteur Bram de Vrind fietste een 'rustig' rondje met Tom Dumoulin.
Hoe vaak maak jij je fiets schoon?
'Veurzitter’ voor het leven.
Deze verrassende en interessante verhalen lees je in Fietssport magazine nr 3.
Vraag ook vrienden, familie, fietsmaatjes en clubgenoten om mee te doen.
Boswachter Rein Zwaan legt uit waarom je dieren 's nachts niet moet storen.
Het natuurgebied is in ieder geval t/m 1 september afgesloten.
Kom je ook op zondag 11 augustus naar Rotterdam?
Doe je voordeel met onze tips.