Trailcrew MTB-route Veluwezoom verzet al 5 jaar lang bergen werk

Nationaal Park de Veluwezoom is een van de mooiste natuurpareltjes van Nederland. Best bijzonder dus dat door deze groene schatkamer een mountainbikeroute rolt. Niet een of ander lullig lusje, maar een vijftig kilometer lange track die zelfs de meest verstokte biker laat stuiteren van plezier. 

Dat dit niet altijd zo geweest is, weet Leonard Quivooy als geen ander. Als fanatiek mountainbiker had hij, net zoals veel andere terreinfietsers, de nodige kritiek op de oude MTB-route, destijds bekend als ‘Rondje Posbank’.

Hoewel de route door prachtige natuur liep, bood het merendeel van de paden ongeveer net zoveel uitdaging als een aangeharkt tuinpad: ouderwets dus. Na twee jaar vanaf de zijlijn klagen over ‘dingen’ die beter zouden kunnen (geen onderhoud, slechte bebording) besloot Leonard zo’n zeven jaar geleden om de handen uit de mouwen te steken.

"De route moest zo uitdagend worden dat bikers geen reden meer zouden hebben om op eigen houtje door uitgestrekte natuurgebied te crossen"

Natuurmonumenten (NM), eigenaar van de Veluwezoom, was destijds namelijk bezig met het groter Wegen & Paden-project. Dit project moest ervoor zorgen dat diverse gebruikersgroepen – waaronder mountainbikers, ruiters en wandelaars – op hun manier van de natuur konden blijven genieten – zonder elkaar (teveel) in de weg te zitten. 

Een nieuwe mountainbikeroute was onderdeel van deze puzzel, legt Leonard uit. "De route moest verlegd worden naar minder kwetsbare natuurgebieden met meer balans tussen natuur en recreatie én tegelijkertijd door gebruik te maken van de unieke kenmerken van het gebied zo uitdagend zijn dat bikers geen reden meer zouden hebben om op eigen houtje door uitgestrekte natuurgebied te crossen."

Leonard, in het dagelijks leven parttime werkzaam bij een rentmeesterkantoor, voelde zich geroepen en wierp zich op als coördinator van de nog te vormen route & trailcrew.

Wat ben je als eerste gaan doen?

“Ik hield ik me in eerste instantie vooral bezig met het organiseren van vrijwilligers. Toen ik eenmaal een paar man had opgetrommeld zijn we aan de slag gegaan. Aan diverse partijen, van routebouwers tot lokale MTB-clubs, heeft Natuurmonumenten om input gevraagd. Met deze input hebben is in samenspraak een route tot stand gekomen."

"Ons werk bestond in het begin vooral uit het verleggen van de oude route – we hebben zo’n zes tot achthonderd paaltjes verplaatst –, het ‘vlaggen’ van nieuwe lijnen die gegraven moesten worden, het maaien van paadjes en het handmatige onderhoud van nieuwe trails. Na verloop van tijd kwamen we erachter dat dit niet werkte; de kersverse paden werden breed kapotgereden, modderig, glibberig en daardoor niet leuk om te rijden.”

En toen?

“Van met de hand aanleggen en onderhouden zijn we naar machinaal aanleggen overgestapt: de hovenier van Natuurmonumenten is voor ons met een kraan heel voorzichtig aan de slag gegaan. Hierna konden we snel grotere stappen zetten. Dit werk is later overgenomen door Daniel Wijsmuller, een bekende MTB-route shaper die vaak samenwerkt met Patrick Jansen, de bekendste routebouwer van Nederland.” 

Is de Veluwezoom dan ook een typische Patrick Jansen trail?

“Nee, niet echt. Wij wilden eigenlijk wel een Patrick Jansen-achtige MTB-route uit de grond stampen. Door ons gebrek aan ervaring is dit is niet gelukt. Zo zijn de bochten van onze rondje vaak net wat krapper aangelegd waardoor je goed moet sturen om er soepel doorheen te komen. Ook kom je bij ons meer boomwortels tegen en soms ook geërodeerde stukken. Niet alles kan met een kraan worden aangelegd."

"Met vallen en opstaan hebben we de afgelopen vijf jaar heel veel over de verbeterde aanleg en het onderhoud van een MTB-route geleerd. Al doende zijn we samen met natuurmonumenten erin geslaagd om een bijzonder goede balans te vinden tussen de wensen van mountainbikers en de eisen van Natuurmonumenten.”



Leonard vertelt dat de onervarenheid van de trailcrew achteraf een geluk bij een ongeluk blijkt te zijn geweest. Tot op de dag van vandaag is de ploeg bezig met verbeteren en vernieuwen en daardoor zijn ze best innovatief en wordt zowel positief als negatief afgeweken van het gros van de rondjes van Patrick Jansen in ons landje. 

“Doordat wij in samenspraak met Natuurmonumenten, zelf de route hebben gebouwd, hebben we samen met Natuurmomenten een mooi - maar zwaar - leerproces doorlopen waardoor we ook respect oogsten voor ons werk: het ‘rondje’ is net wat minder gepolijst en gladgestreken dan de gemiddelde flowtrails elders en voegt wat avontuur en spanning toe."

"Het ‘rondje’ is net wat minder gepolijst en gladgestreken dan de gemiddelde flowtrails elders"

"Daarnaast worden diverse delen van de Veluwezoom door middel van brede gravelpaden aan elkaar geknoopt. Verder telt het een aantal extra uitdagende rode lusjes en oefenlijnen, met onder andere houten obstakels, ‘switchbacks’, ‘drops’, traptreden en een ‘rockgarden’.”

Hoeveel uur zijn jullie op jaarbasis aan aanleg en onderhoud kwijt?

“Jaarlijks steken we zo’n 2.000 uur in de route. Dit aantal is inclusief vergaderingen, communicatie, bijhouden website etc. De harde kern van de trailcrew bestaat uit gemiddeld zes personen, met hieromheen een flexibele schil van vrijwilligers.  Een groot deel hiervan was er al vanaf het allereerste begin bij. Geweldig toch?”

Kun je een voorbeeld geven waar jullie je tijd steken?

“Zeker. De traptreden die je op de Mayor Flower Trail tegenkomt – die je dus omhoog moet fietsen – kostte ons negen zaterdagen en een paar doordeweekse dagen om te bouwen. Serieus veel werk dus. En hiermee houdt het niet op; alles wat je creëert vergt doorlopend onderhoud, dus tijd.”

"Ik ben blij met het kleurensysteem van de NTFU"

Leonard somt nog een paar technical trail features die de route rijk is. Zo is er een ‘rock garden’, ‘skinnie’, een houten vlonder met drop, een heuse ‘elephant back’ en een serie boomstammen die als een soort panfluit in de grond steken. Hij is blij met het kleurensysteem van wielersportbond NTFU. “Hierdoor weet je als biker op een route kunt verwachten.” 



Leonard licht toe dat de moeilijkheidsgraad van de Veluwezoom volgens dit kleurensysteem blauw (gemiddeld) is. Goed te doen dus voor de gemiddelde mountainbiker. De track heeft daarnaast een aantal extra lusjes en lijnen. Hier stuit je op de TTF’s, die de moeilijkgraad rood (moeilijk) hebben. Hier kun je echter gewoon omheen fietsen. Je hoeft dus geen durfal of evenwichtskunstenaar te zijn om de route te rijden.

Krijgen jullie hulp van Natuurmonumenten?

“Jazeker. Natuurmonumenten voorziet ons van alle materialen. Denk hierbij aan scheppen, harken, bladblazers, zand, brandstof, gators (kleine terreinautootjes, red.) en een pick-up truck. Deze mogen we zelf uit de werkschuur van Natuurmonumenten pakken. Ook kunnen we een professional inzetten, als dit nodig is."

"Verder staan ze altijd open voor nieuwe inzichten en verbeteringen, zoals de ‘technical trail features’ die je op de route tegenkomt. Voorwaarde is uiteraard wel dat deze zorgvuldig gebouwd zijn en goed onderhouden worden. Dit geldt sowieso voor de hele route. Ik ben dan ook heel blij met de samenwerking.”

"Met de aanschaf van een vignet draag je bij aan zowel het onderhoud van de route als bescherming van de natuur"

Dit verklaart volgens Leonard meteen waarom je voor de Veluwezoom een vignet nodig hebt. Met de aanschaf hiervan (€ 15,-, voor NM-leden €10,50) draag je als mountainbiker bij aan zowel het onderhoud van de 50 kilometer lange route als bescherming van de omliggende natuur. Dit vignet is overigens ook meteen geldig voor de NM-routes Loonse en Drunense Duinen, Bergherbos-Montferland, Voorsterbos-Waterloopbos en Beetsterzwaag.

Jullie hebben bergen werk verzet. Wat zijn de plannen voor de komende vijf jaar?

“Poh. De afgelopen vijf jaar hebben we samen met Natuurmonumenten heel veel geleerd en verbeterd. Het resultaat van dit leerproces is een route waarop wij, en ik denk ook Natuurmonumenten, best trots op zijn. De komende jaren zullen we vooral veel tijd besteden aan onderhoud, en minder aan het aanleggen van nieuwe stukken."

"Het behoud van een route staat of valt namelijk met onderhoud. En sommige rode trails of technical trail features vergen heel veel onderhoud. Als dit niet op orde is, kan de trail niet duurzaam bestaan en zullen we 'm zelf moeten (af)sluiten. Die verantwoordelijk voelen we naar Natuurmonumenten."

"Het coördineren van bestaande en het vinden van nieuwe vrijwilligers blijft ook een uitdaging. Ik hoop dat lokale bikers zich bij de trailcrew aanmelden om samen met ons aan deze unieke route te klussen. Er zijn nog ideeën waar we nog niet aan zijn toegekomen.
 

---

Meer informatie over de MTB-route, de trailcrew en het verplichte vignet vind je op mtb-nationaalparkveluwezoom.nl.

---

_{foto's: Michiel Maas}