Geen zin om ’s winters te fietsen? Schaatsen is een prima alternatief

Schaatsen als alternatief voor wielrennen, mountain- of gravelbiken? Jazeker! Schaatsen en fietsen lijken op het eerste gezicht twee totaal verschillende sporten. Ze hebben echter veel meer gemeen dan je waarschijnlijk denkt. Ik zet de belangrijkste overeenkomsten voor je op een rijtje.

Overeenkomsten tussen fietsen en schaatsen

• Uithoudingsvermogen: zowel schaatsen als fietsen zijn uitstekende cardiovasculaire work-outs. Ze verbeteren de hart- en longfunctie en verhogen het uithoudingsvermogen.
• Spiergroepen: bij beide sporten gebruik je vergelijkbare spiergroepen, met name de benen en core. Daarnaast moeten ook de quadriceps en hamstrings (buigers en strekkers van de knieën), bilspieren, en spieren rond de heupen serieus aan de bak. 
• Techniek en coördinatie: op een spiegelende ijsvloer is een vloeiende, efficiënte slag essentieel om vooruit te komen (en niet op je plaat te gaan). Bij fietsen draait het (deels) om een soepele traptechniek en balans op de fiets – dit laatste geldt vooral voor mountainbikers en gravelaars (minder bij wielrenners). In balans zijn is bij beide sporten dus handig.

Schaatsen als alternatief voor fietsen

Fietsen in de winter is niet altijd een pretje. Zeker niet als het een kwakkelwinter is en het regelmatig met ijskoude bakken uit de hemel komt. Of als het net gevroren heeft en wegen veranderen in glibberende ijsplaten.

"Dan ga ik er voor het gemak wel vanuit je dat je niet als Bambi over het ijs zwalkt"

Ook niet altijd even leuk is het eeuwig gepoets na iedere blubberrit. Schaatsen biedt uitkomst. Dan ga ik er voor het gemak wel vanuit je dat je niet als Bambi over het ijs zwalkt, maar over de nodige schaatservaring (en -techniek) beschikt.
 

• Vergelijkbare trainingsintensiteit: schaatsen kun je net zo intensief of lang beoefenen als wielrennen, mountain- of gravelbiken. Korte rondjes op de ijsbaan zijn ideaal om aan je kracht te werken. Lange schaatstochten, zoals de Alternatieve Elfstedentocht Weissensee, zijn goed voor je uithoudingsvermogen.
• Intervaltraining: schaatsen is perfect voor intervaltraining. Korte, intensieve versnellingen op de ijsbaan verbeteren je snelheid en kracht, vergelijkbaar met sprintjes op de fiets.
• Binnen- en buitenopties: schaatsen kun je zowel binnen op een ijsbaan als buiten op natuurijs doen. Gelukkig telt Nederland maar liefst 22 kunstijsbanen waardoor je niet eindeloos hoeft te wachten tot er eindelijk weer eens natuurijs ligt. 
• Afwisseling: verandering van spijs doet eten. Door ’s winters vaker de gladde ijzers onder te binden sta je in het voorjaar te trappelen om weer op het fietszadel te springen. Dit geldt uiteraard ook voor andere alternatieven, zoals hardlopen, zwemmen of crossfitten

Praktische tips

Nog een aantal tips waardoor je goed beslagen ten ijs komt.
 

• Outfit: veel fietskleding is ook ideaal om mee te schaatsen. Denk hierbij aan een thermoshirt, jasje, windstopper etc. Kortom, winddichte en ademende kleren. Grootste verschil is dat een schaatsbroek (uiteraard) geen zeem heeft en dat de handschoenen (of wanten) dikker zijn.
• Trainingsschema: wissel lange en korte trainingen met elkaar af. Op veel kunstijsbanen worden in de wintermaanden speciale avonden voor kilometervreters georganiseerd. Het leukste zijn natuurlijk schaatstochten op natuurijs. Houd bij langdurige vorst knsb.nl in de gaten.  
• Schaatslessen: overweeg eens om technieklessen te nemen. Deze worden op ieder niveau aangeboden, van beginnende krabbelaars tot doorgewinterde ijzervreters. Behalve dat het altijd leuk is om iets nieuws te leren kom je hierdoor nog beter beslagen ten ijs. Informeer bij de dichtstbijzijnde ijsbaan naar de mogelijkheden. Voorbeelden van aanbieders zijn de Sven Kramer Academy en Duopsport. 
• Veiligheid: let altijd op veiligheid, vooral als je buiten op natuurijs schaatst. Op knsb.nl vind je een uitgebreide checklist. Veiligheid slaat hier niet alleen op een veilige ijsdikte (ga niet over de spreekwoordelijke één nacht ijs), maar ook op uitrusting, zoals een helm, polsbeschermers en snijvaste handschoenen. 

Alternatieve Elfstedentocht

Niks mooiers dan een schaatstocht in een oer-Hollands landschap. Helaas heb je tegenwoordig meer kans om de Postcode Loterij te winnen dan op natuurijs te schaatsen. De kans op een Elfstedentocht is door het opwarmende klimaat zo mogelijk nog kleiner. Om de magische woorden "It giet oan" te horen moet de temperatuur volgens het KNMI gemiddeld over 15 dagen onder -4.2 °C moet liggen.

"Gelukkig is er een plek waar je wel de Tocht der Tochten kunt rijden: de Weissensee"

Gelukkig is er een plek waar je wel de Tocht der Tochten kunt rijden: de Weissensee. Dit Oostenrijkse bergmeer verandert iedere winter in een centimeters dikke ijsvloer. Hierdoor zakken duizenden natuurijsliefhebbers steevast af naar Karinthië om daar eind januari mee te doen aan de Alternatieve Elfstedentocht Weissensee (AEW). 

Haal het Elfstedenkruisje

Ook de tocht van je bucketlist strepen? Inschrijven kan via weissensee.nl. Hier vind je ook een schat aan praktische informatie. Van voorbereiding tot kleding en van accommodaties tot de actuele ijssituatie. 

Handig om alvast te weten: de AEW wordt op verschillende data verreden; 21, 24, 28 en 31 januari. Is 200 kilometer teveel van het goede? Kies dan voor de 100 kilometer prestatietocht – deze wordt op dezelfde data georganiseerd.

Zelf schaatste ik de 200 kilometer lange tocht in 2017 en in 2023. Ik deed dit met veel fietskilometers in de benen, maar zonder noemenswaardige uren op het ijs. Dus kom je net als ik aardig op natuurijs uit de voeten en wil je het felbegeerde kruisje halen? Doe dan gewoon mee en beleef een onvergetelijk schaatsfeest.

It giet oan