Specialized is nieuwe partner MTB-route Amerongen

Onlangs maakte Specialized bekend dat ze MTB-route Amerongen de komende 3 jaar gaan ondersteunen. Samen met Staatsbosbeheer en de vrijwillgers van de trailcrew gaan ze er alles aan doen om het rondje zo aantrekkelijk mogelijk voor mountainbikers te houden. Fietssport was erbij toen de eerste Specialized bordjes op de routepalen werden geschroefd. Een verslag.

Oranje mieren

MTB-route Amerongen behoort tot een van de mooiste en populairste routes van Nederland. De track op de Utrechtse Heuvelrug oefent met zijn flowbochten, tabletop jumps en venijnige klimmetjes een magische aantrekkingskracht uit op MTB-ers: zo'n 80.000 tot 90.000 bikers per jaar weten hun weg naar Amerongen te vinden, goed voor 200.000 rondjes. Met zo’n is intensief gebruik is onderhoud van de route absoluut noodzakelijk.

"Zo'n 80.000 tot 90.000 bikers per jaar weten hun weg naar Amerongen te vinden"

De trailcrew van MTB Utrechtse heuvelrug heeft dan ook zijn handen vol om de route onder alle omstandigheden in topconditie te houden. De ploeg bestaat uit ruim 200 betrokken vrijwilligers die ook wel gekscherend de ‘oranje mieren’ genoemd worden vanwege de oranje T-shirts die ze tijdens werkzaamheden dragen. De harde kern van de ijverige crew bestaat overigens uit zo’n 70 traildigger. Zij zorgen er voor dat het rondje in shape blijft. 

Deze inspanningen - beheer en onderhoud - hebben uiteindelijk geleid tot het winnen van ‘de Gouden Schop’ tijdens de MTB Trail Awards in 2018 en 2019. De Gouden Schop is de publieksprijs voor Nederlands Beste mountainbikeroute op basis van onderhoud en rijervaring. 

Staatbosbeheer als huisvader  

Rein Zwaan is teamleider bij Staatsbosbeheer en ontvangt ons bij de veldschuur op het Leersumse Veld. Hij vertelt vol passie over de ontstaansgeschiedenis van de routes op Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug. “Het is belangrijk om de ‘donkergroene’ collega’s goed bij te praten over de behoefte van mountainbikers”, zegt Rein. Vanuit zijn rol als contactpersoon voor collega’s, gemeenten en andere terreinbeheerders is hij intensief betrokken bij het beheer van de mountainbikeroutes. 

Als enthousiast mountainbiker spreekt de ervaren boswachter zowel de taal van de natuurbeheerder als die van bosfietser, en dit helpt in het kweken van wederzijds begrip. Tijdens de eerste aanzet in het verbeteren van de trails rond 2009 is dit ook wel nodig geweest, geeft Rein aan: “De pioniers die betrokken waren bij het ontstaan van het routenetwerk werden soms wel als een luis in de pels ervaren”. 

In 2013 is een intentieverklaring getekend door Het Utrechts Landschap, Staatsbosbeheer, de wielersportbond NFTU en het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug om gezamenlijk tot een beter en veiliger MTB-netwerk te komen. De routes waren destijds erg drassig waardoor de paden steeds breder werden – omdat bikers  niet de hele tijd door de blubber willen fietsen. Ook werd er vooral over gedeelde paden gereden en dit zorgde nog wel eens voor conflicten met wandelaars en ruiters. In 2015 zijn de mountainbikeroutes Zeist en Amerongen in hun verbeterde vorm opgeleverd en sindsdien genieten bikers van de flow op de heuvelrug. 

"Inmiddels is de relatie tussen de onderhoudsgroep en Staatsbosbeheer erg goed"

Inmiddels is de relatie tussen de onderhoudsgroep en Staatsbosbeheer erg goed; de saamhorigheid en gezelligheid maken het een club waar mensen graag hun handen voor uit de mouwen willen steken. Behalve het onderhoud aan het routenetwerk wordt er samen ook aan andere vormen van natuurbeheer gewerkt. De trailcrew is hiermee een voorbeeld voor andere onderhoudsgroepen; ze laten zien dat trailbeheer ook duurzaam natuurbeheer kan zijn.

Vignet of Vig’niet’

De kans is groot dat je als mountainbiker wel eens over de grond van Staatsbosbeheer hebt gefietst. Van de ongeveer 5.500 kilometer aan Nederlandse routes loopt zo’n 1.000 kilometer over terreinen van Staatbosbeheer. 

Op de Utrechtse Heuvelrug tref je een mountainbikeroutenetwerk van ongeveer 110 kilometer aan, bestaande uit 9 individuele routes. Om dit netwerk goed te kunnen onderhouden, moet je als mountainbiker een verplicht vignet van 7,50 euro aan te schaffen. De  inkomsten hiervan worden ingezet voor natuurbeheer en recreatie in het Nationaal Park. Ga je toch fietsen zonder vignet, dan loop je risico op een flinke boete. 

De meerwaarde van de ‘S’

Je kunt je afvragen wat Specialized als nieuwe partner nog kan toevoegen aan de succesformule van MTB-route Amerongen. Het onderhouden van zowel de route als de omliggende infrastructuur is een kostbare aangelegenheid waarvoor geen publieke gelden beschikbaar zijn. De handjes voor het uitvoeren van werkzaamheden zijn er wel, maar voor de middelen blijft het toch vaak leuren. 

Hier doet Specialized een duit in het zakje. De komende jaren ondersteunt het Amerikaanse merk het beheer van parkeerplaatsen en het landschapsbeheer, bijvoorbeeld door het laten grazen van schapen op de heide. Ook kunnen de trailcrews de komende jaren rekenen op support Om de samenwerking zichtbaar te maken pronken de eerste goudkleurige bordjes met het kenmerkende ‘S’ logo op de routepalen.

Soil Searching 

Het ondersteunen van MTB-routes vloeit voort uit het Soil Searching programma. Met dit programma werkt Specialized mondiaal aan de ontwikkeling van mountainbike trails en bestemmingen. Fanie Kok, de inspirerende kartrekker van het project, legt uit dat de doelstelling van het project het beheer van de trails overstijgt; het gaat ook om het bijdragen aan het welzijn van lokale gemeenschappen. Een voorbeeld hiervan is het opzetten van een educatieprogramma voor boeren in het noorden van Tanzania, een gebied waar ook een mountainbikerace doorheen loopt. 

"Hiermee ontstaat meer bewustwording voor de waarde van lokale natuur en routenetwerken"

Bekende trailbuilders vertellen de succesverhalen van het project en organiseren diggdays om gemeenschappen samen te brengen. Zo zijn lokale helden betrokken bij het bouwen en onderhouden van plaatselijke trails. Hiermee ontstaat meer bewustwording voor de waarde van lokale natuur en routenetwerken. Het is vervolgens de taak van de gemeenschap om te bouwen aan een duurzame toekomst, of zoals Fanie het in een oneliner verpakt; ‘Shaping the future’. Inmiddels is al ruim 1 miljoen dollar via het project ten goede gekomen aan de ondersteuning van trailcrews wereldwijd.

De bewondering voor de Nederlandse routebouwers en onderhoudsgroepen wordt ook niet onder stoelen of banken gestoken. Het is een ware skill om met de complexe omstandigheden van routebouwen om te gaan. Je moet een ‘artist’ zijn om de afwatering van de routes goed voor elkaar te krijgen en het is een kunst om een lekkere flow voor elkaar te krijgen met het beschikbare hoogteverschil. Wil je zelf ook bijdragen aan de ondersteuning van trailcrews? Kijk dan eens naar deze Specialized banden; een deel van de opbrengt van de dikke sloffen komt ten goede aan het Soil Searching project. 

Terug naar Amerongen 

Het initiële ontwerp van de route komt van de hand van Patrick Jansen van Tracks & Trails. Hij beaamt dat Amerongen een van de meest populaire mountainbikeroutes van het land is. Dit komt onder andere door de mooie mix van singletracks en brede paden. De route ligt centraal in Nederland, maakt onderdeel uit van een uitgebreid mountainbike-routenetwerk en heeft goede parkeervoorzieningen.

Dit alles zorgt er voor dat bikers op de aangelegde paden blijven en niet meer (zoals vroeger vaak het geval was) in het wilde weg door het bos crossen. Het gevolg hiervan is dat er in een gebied als de Utrechtse Heuvelrug draagvlak voor mountainbiken is ontstaan. 
 

Zelf in actie komen?

Wanneer je lekker door het bos aan het biken bent, heb je vaak niet in de gaten wat er zoal aan voorafgaat om een toproute aan te leggen én te onderhouden. Je kunt al een simpele bijdrage leveren aan het behoud van de route door de gedragsregels na te leven. Uiteraard kan je ook zelf je handen uit de mouwen steken. Help een trailcrew bij het onderhoud of word lid van een lokale MTB-vereniging die een route onderhoudt. Help eens bij het snoeien van takken, tegengaan van erosie op de route of aanleg van nieuwe singletracks. We komen je graag nog eens tegen als ‘oranje mier’ in het bos!

_{tekst: Troy Corsen}

_{beeld: Joris Knapen}